kitebarcheck
kitebarcheck

Alles over je bar – van lijnen die krimpen tot onderhoud

Gepubliceerd Op: 20 oktober 2024Laatste Update: 17 januari 2025

Kitebar: alles wat je moet weten over lijnen, onderhoud en afstellingen


Samenvatting / drie take-aways

  1. Regelmatige lijncontrole: controleer (voor) elke sessie of je lijnen gelijk zijn en vrij van knopen of rafels. Krimp en slijtage kunnen de prestaties beïnvloeden; vervang indien nodig minimaal twee lijnen tegelijk.
  2. Bar-afstelling en quickrelease: test je quickrelease vóór elke sessie. Dit waarborgt veiligheid in noodgevallen.
  3. Lijnenlengte en krimp: kites vanaf 2020 zijn meestal uitgerust met vier even lange lijnen. Controleer na elke vijf sessies of de lijnen nog gelijk zijn, om backstallen of frontstallen te voorkomen.

Lees verder voor meer gedetailleerde tips en instructies over onderhoud en aanpassingen aan je kitebar.

Introductie

Of je kite goed vliegt, hangt mede samen met je bar en dus je lijnen. Daarom dit artikel over de kitebar en lijnen: over het krimpen, rekken, afstellen en onderhoud van de lijnen.

Om te checken of je kite goed vliegt, wat bijvoorbeeld handig is wanneer je een tweedehands kite koopt en deze even test-vliegt, laat je de kite op en hou je deze op 11 of 13 uur. Trek de bar vervolgens rustig aan totdat je deze volledig bij je hebt. Als je dit 10 seconden vol kan houden zonder dat de kite backstalled* of de kite een kant op gaat, is deze goed afgesteld. De kite is dus stabiel en je kunt deze normaal sturen.

Wanneer de kite backstalled (*naar achteren het windraam in valt), frontstallt (de kite valt als het ware ‘over je heen’ en dwarrelt naar beneden – dit gebeurt níet wanneer je de bar aantrekt) of slecht stuurbaar is, dien je mogelijk de lijnen af te stellen om deze ongewenste gedragingen van de kite te voorkomen. Zo moet je bij backstallen de stuurlijnen (achterste lijnen) waarschijnlijk rekken (of eventueel de powerlijnen (binnenste lijnen) inkorten – dit komt veel minder vaak voor). Dit moeten afstellen, zoals het rekken van je stuurlijnen, is niet perse erg. Lijnen krimpen namelijk over tijd en je kunt veel aanpassingen gemakkelijk zelf doen.

Voordat je overweegt om je lijnen af te stellen, kijk je of je de ongewenste gedragingen van de kite zoals hierboven genoemd kunt elimineren door de trimlijn van je depowerkoord aan te trekken (= je kite te depoweren) of door deze lijn juist te laten vieren (= je kite poweren). Een beknopte uitleg: je trekt aan je trimlijn van je depowerlijn. Deze wordt langer. Hiermee depower je je kite want je maakt de powerlijnen korter. Je trekt je kite als het ware vlakker in de wind (minder angle of attack = hangt minder ver naar achteren in het windraam) & dus: minder kracht. Als jouw kite wel heel snel wil backstallen, dan helpt het mogelijk ook om de trimlijn van je depowerkoord aan te trekken. Als je de kite teveel depowered kan de kite gemakkelijker frontstallen. Je ziet het vaak ook aan het doek; het doek begint te flapperen.

We besteden hieronder meer aandacht aan (voorkomen, herkennen en handelen bij) backstallen, frontstallen of een slecht stuurbare kite.


Kitebar: lijnen & krimpen/ rekken

Tijdens een sessie rekken de lijnen iets. Er staat meer kracht op de powerlijnen (de binnenste of voorste lijnen) dan op de stuurlijnen (buitenste of achterste lijnen) en deze rekken dus iets verder op tijdens een sessie. Omdat de lijnen elastisch zijn, krimpen je lijnen ook weer.

De krimp is sterker dan de rek en deze krimp neemt toe bij veelvuldig gebruik van de bar. Welke lijn hoeveel krimpt over welke tijd, staat helaas niet vast, maar de kans bestaat dat je op een gegeven moment een stuurlijn hebt die wel heel veel afwijkt (gekrompen is ten opzichte van andere lijn(-en)).

Kortom: je lijnen kunnen dus op den duur ongelijk worden.

Hoe weet ik of de lijnlengte in orde is? De lengte van de stuurlijnen en de lengte van de powerlijnen moeten even lang zijn (dus: de twee stuurlijnen zijn even lang en de powerlijnen vormen samen ook een team van even-lange-lijnen). De lengte van de powerlijnen en de stuurlijnen moeten niet teveel van elkaar verschillen want anders krijg je te maken met teveel of te weinig kracht, wat leidt tot backstallen of frontstallen.


Kitebar: lijnen & backstallen

In het vorige stukje schreven we al over het rekken en krimpen van kitelijnen. Je kon lezen dat stuurlijnen (buitenste lijnen) over het algemeen sneller krimpen dan powerlijnen (binnenste lijnen). Wanneer je stuurlijnen dusdanig gekrompen zijn, kan het zijn dat je kite gaat backstallen.

Maar, wat is backstallen? Je kite vliegt (of valt) achterwaarts het windraam in. In meer technische termen: de Angle of Attack (hoe ver de kite naar achter in het windraam hangt) is te heftig en zo ontstaat er te veel ‘drag’.

En hoe kan dit? Een kite kan gaan backstallen in diverse omstandigheden. Het kan aan de afstelling bar + kite liggen en/of het waait heel minimaal. Feit is, dat de kite te ver naar achteren hangt. De kite kan niet in de lucht gehouden worden door de wind. Waarschijnlijk zijn de stuurlijnen gekrompen en moeten gerekt worden. De powerlijnen kunnen ook tekort zijn, maar dat is minder waarschijnlijk en heeft andere oorzaken (hierover later meer).

Redenen en voorbeelden van backstallen: je hebt de bar helemaal aangetrokken en de kite begint langzaam achteruit te vliegen… Je stuurlijnen zijn dusdanig gekrompen dat deze acteren alsof de bar helemaal aangetrokken is. De bar is niet goed afgesteld op de kite (hier komen we later op terug bij het bar afstellen).

Maar, wat moet je doen als dit gebeurt? Door de bardruk te verlagen (lees: de bar helemaal van je af te doen) zal de kite weer wind vangen; vliegsnelheid krijgen en omhoog klimmen.

Laat je kite neer en controleer de lijnen. Hoe dit werkt, lees je in een volgende post! (nb: In post 1 las je over het aantrekken van de trimlijn van je depowerkoord en het effect hiervan; het helpt bij backstallen mogelijk ook om aan de trimlijn van je depowerkoord aan te trekken – en ‘je kite dus te depoweren’).


Kitebar: lijnen & frontstallen

We schreven hierboven over het rekken en vooral krimpen van kitelijnen en dat dit kan leiden tot backstallen.

Wist je dat ongelijke lijnen ook kunnen leiden tot frontstallen? Hoewel stuurlijnen over het algemeen sneller krimpen dan powerlijnen, kán het voorkomen dat je powerlijnen over de tijd zijn gekrompen en te kort zijn geworden. Met als gevolg: frontstallen. Ook wanneer je stuurlijnen dusdanig langer zijn dan je powerlijnen, kan het zijn dat je kite gaat frontstallen.

Maar, wat is frontstallen? Je kite valt meestal ‘recht boven je’, naar je toe. Je lijnen worden compleet slap en je kunt niet meer sturen waarna je kite uit de lucht valt.

En hoe kan dit? Heel lichte wind is een veel voorkomende oorzaak van een frontstall. Door de kite te blijven bewegen kun je een frontstall voorkomen. Houd de kite (sowieso) nooit lang stil op exact 12 uur. Wanneer de wind vlagerig is (en dus even weg kan vallen) kun je ook te maken krijgen met een frontstall. Ook kan het zijn dat je powerlijnen te kort zijn.

Maar, wat moet je doen als dit gebeurt? Om te voorkomen dat de kite echt uit de lucht gaat vallen (je ziet dat je powerlijnen (middelste lijnen) compleet slap worden) moet je zo snel mogelijk upwind van de kite gaan om weer druk op de lijnen te krijgen (zwemmen of lopend). Houd er rekening mee dat wanneer je kite wel uit de lucht valt, de kans groot is dat de lijnen gedraaid komen te zitten (de kite maakt een ‘koprol’ door z’n lijnen). Zorg dus dat je (altijd) klaar bent om je quick-release te gebruiken om onveilige situaties te voorkomen!

Merk je dat de kite wil blijven frontstallen? Laat je kite neer en controleer de lijnen. Hoe dit werkt, lees je hieronder.


Kitebar: lijnen & oprekken

Je hebt kunnen lezen over lijnen die na verloop van tijd krimpen en het gevaar daarvan. Dit gevaar kun je voorkomen door lijnen af te stellen/te vervangen/te corrigeren.

Je kunt een klein verschil (kleine krimp) zelf corrigeren – dat is niet moeilijk. Hoe je zelf (bij een kleine krimp) de lijnen kunt corrigeren:

  • Rol de lijnen uit.
  • Maak de bar vast aan een stabiel, vast object, zoals een paal of hek, of werk met z’n tweeën.
  • Doe je harnas om en haak de chickenloop in zoals normaal.
  • Trek de bar vervolgens helemaal aan. Degene aan het uiteinde van de lijnen kan nu gemakkelijk checken of de lijnen ongelijk zijn en zo ja, in hoeverre.

Bij de meeste barren moeten alle lijnen even lang zijn op het moment dat de bar volledig aangetrokken is. Verder geldt: de twee stuurlijnen moeten even lang zijn ten opzichte van elkaar. De powerlijnen moeten ook een team van evenlange lijnen zijn. De lengte van de powerlijnen ten opzichte van de stuurlijnen moeten niet te veel van elkaar verschillen.

Je kunt de lijn die (niet meer dan een paar centimeter) korter is (dan de andere(n)) voorzichtig oprekken door de druk (of kracht) op de lijn steeds iets groter te maken. Is het verschil te groot of wil je je lijnen sowieso laten vervangen? Vervang ze dan altijd per set (dus twee stuurlijnen of twee powerlijnen), omdat de ene lijn dan gerekt (de nieuwe) en de oude lijn gekrompen is, wat voor een grotere afwijking kan zorgen.

Zorg dat je, wanneer je aan de slag gaat met je lijnen, dit op de juiste wijze doet. Je kunt ook een professional inschakelen om je hierbij te helpen, zoals shops en (specifieke lijn-)repair shops.


Kitebar: lijnen & afstellen (overig)

Om een vollediger beeld te geven van afstelopties (naast lijnen trimmen bijvoorbeeld), bekijken we kort en bondig de afstelmogelijkheden die op de kite zitten.

Kun je de stuurlijn op het uiteinde van de kite (wingtip) naar voren of naar achteren verplaatsen? Dan kun je de bardruk veranderen en je kite bijvoorbeeld sneller depoweren. Dat werkt als volgt: de lijn verder naar achteren = minder bardruk en iets minder depower. De lijn naar voren verplaatsen betekent dan dus meer bardruk en meer depower. Vaak staat dit ook op de wingtip met wat korte tekst en plaatjes (plusjes/ minnetjes).

De pigtails aan het eind van de lijnen kunnen bij sommige barren korter (of langer) gemaakt worden, bijvoorbeeld zodat je lijnen weer even lang worden. Sommige barren hebben meerdere knoopjes op de pigtails. Je kunt kiezen aan welk knoopje je gaat bevestigen. Het aanpassen van de stuurlijnen is trouwens ook iets wat kiters ook doen vanwege persoonlijke voorkeuren (bijvoorbeeld meer bardruk).

De bevestiging van je centerlines kan soms ook aangepast worden. De briddles hebben invloed op hoe de kite zich gedraagt: van hoe deze in de lucht hangt (van meer gekanteld met de trailingedge naar beneden tot meer recht), tot de wijze van roteren tijdens het sturen.

Grote aanpassingen kun je vaak het beste laten uitvoeren door een gespecialiseerde (repair-)shop. Kitelijnen moeten op den duur sowieso vervangen worden. Vaak doet men dit pas, wanneer er beschadigingen zichtbaar zijn. Maar uit voorzorg vervangen of vervangen bij (grote) ongelijkheid, kan natuurlijk ook. Vervang wel altijd per set (beide stuurlijnen of beide powerlijnen), omdat lijnen altijd weer rekken en vooral krimpen. Lijnen inkorten kun je eventueel ook zelf doen. Je zorgt voor een nieuwe sleeve. Dit is het stukje (stof) wat over het einde van de lijn heen zit. De sleeve heeft vaak een lus of een knoop. Lijnen inkorten kun je ook laten doen door een professional.


Kitebar: de lijnen en afstellingen op de kite zijn top, toch vliegt de kite raar

Zijn je lijnen niet ongelijk, zijn ze juist afgesteld maar blijft je kite toch niet goed reageren? Dan kan het zo zijn dat er iets mis is bij de kite.

De kans is groot dat het probleem bij de bridles van de kite zit. Dit is waar de powerlijnen (binnenste of voorste lijnen) aan zijn bevestigd. De bridles moeten exact even lang zijn. Door de bridles op elkaar te leggen, kom je erachter of deze nog gelijk zijn aan elkaar. Je kunt de bridles laten vervangen.

Ligt het probleem hier niet, en vliegt de kite erg naar links of juist naar rechts? Dan kan het zo zijn dat het doek van de kite aan één kant meer is opgerekt/uitgerekt. Of misschien is de kite (doek) gerepareerd op een manier waardoor de balans in de kite verloren is gegaan. Helaas zijn dit problemen die eigenlijk niet op te lossen zijn.

Wil je weten of je kite nog te redden is? Neem dan contact op met je lokale kiteshop voor advies!

NKV • Voor kiters, door kiters🤙

Geschreven door: Eva Krul

Enthousiaste (content)creator, nieuwsgierige schrijver en gepassioneerde katalysator en gids naar jouw volgende doel. Ik ontwikkel, organiseer en creëer voor diverse (marketing)projecten.

Gepubliceerd Op: 20 oktober 2024Laatste Update: 17 januari 2025

Word ook NKV lid

Vind je deze content waardevol? Word lid van de NKV en geniet van kortingen en exclusieve ledenvoordelen!

Recente berichten

Sharing is caring 🤙